Als ontwikkelaar en trainer bij SchuldHulpMaatje – en later ook bij Samen erop vooruit – reist Ilse het land door om vrijwilligers en coördinatoren te trainen. Zo kunnen zij mensen begeleiden om hun leven weer financieel in balans te krijgen. Maar 15 jaar geleden, toen Ilse nog voor een bank werkte, zag het leven van Ilse er nog heel anders uit.
Toen ze op haar werk bij een bank een cliënt sprak die een nieuwe lening wilde afsluiten om eten te kopen, realiseerde zij zich dat de lening volgende maand nog zou bestaan, maar dat het eten dan ondertussen op zou zijn. Dat was voor haar de reden om het roer om te gooien: “Ik wil mensen niet meer aan een lening helpen, maar er juist vanaf helpen.” In 2010 wilde het kabinet iets doen aan de armoedeproblematiek. Een grote meerderheid van de kerken in Nederland heeft zich toen verenigd in wat nu SchulpHulpMaatje is. Ilse nam ontslag bij de bank en werd gevraagd om vrijwilligers te trainen om mensen met geldzorgen of schulden te helpen.
Trainingen
SchuldHulpMaatje is één van de initiatiefnemers van Samen erop Vooruit. De vrijwilligers en coördinatoren die Ilse traint vanuit Samen erop Vooruit, zijn meestal heel behulpzaam en gemotiveerd. Ze leren onder andere hoe ze kunnen signaleren dat iemand geldzorgen heeft, hoe ze geldproblemen bespreekbaar kunnen maken, en hoe ze op de juiste manier kunnen doorverwijzen naar een instantie of een maatje voor langdurige ondersteuning.
Ilse vertelt: “Elke hulpvraag is uniek en betekent: opnieuw zoeken welke oplossing bij die betreffende hulpvrager past.” Jouw oplossing tot bezuinigen is meestal niet dezelfde als waarop de hulpvrager wil bezuinigen! Praten over geld ligt gevoelig en is kwetsbaar. Dat wil ik de vrijwilligers laten ervaren in de training, zodat zij zich goed kunnen verplaatsen in hun hulpvrager. De vrijwilligers mogen iets vragen over de eigen geldzaken aan hun medecursist. Zodra mensen dat met elkaar delen, voel je wel dat dit gevoelig ligt en dat jouw bankrekening veel zegt over jou persoonlijk. Als vrijwilligers deze vraag daarna aan een hulpvrager stellen, doen ze dat op een manier die rekening houdt met deze gevoeligheden.
Wat stress en schaarste in geld met iemand doet, is ook een belangrijk onderwerp. Mensen onder stress maken vaak keuzes die op korte termijn helpend en op lange termijn minder verstandig zijn. De hardst schreeuwende schuldeiser wordt als eerste betaald terwijl andere schuldeisers ondertussen sancties kunnen nemen zoals beslaglegging die verstrekkende gevolgen hebben. Daarom vragen we onze vrijwilligers om bewust wat te vertragen en alert te blijven op signalen dat er mogelijk meer speelt dan alleen de vraag waarmee de hulpvrager in eerste instantie komt.
Daarnaast is normaliseren in de training voor ons heel belangrijk. Door aan te geven dat het niet gek is dat geldzaken lastig zijn. Dat over het algemeen brieven van bedrijven en instanties vaak lastiger te lezen zijn dan een email van een vriend. Vrijwilligers worden uitgedaagd om iets kwetsbaars van zichzelf te laten zien vanuit gelijkwaardigheid. Als ze bijvoorbeeld zelf een brief niet begrepen hebben of misschien in de supermarkt zijn gezwicht voor iets heel ongezonds.
Afsluitend vertelt Ilse: “Onze netwerkpartners, zoals lokale en landelijke overheid, zijn enthousiast over de werkwijze die we als SchuldHulpMaatje hebben ontwikkeld. We worden gezien als kwaliteitspartner op het gebied van educatie rondom het begeleiden van mensen met geldzorgen. We bereiken met onze deskundige vrijwilligers, mensen die (nog) niet door de professionele schuldhulpverlening worden bereikt. Bijvoorbeeld omdat er wantrouwen is richting overheid. Het is belangrijk dat mensen tijdig hulp krijgen, want hoe langer geldzorgen blijven bestaan, hoe groter de problemen.”