‘Stichting Utrecht op Orde’ organiseert sociaal-maatschappelijk vrijwilligerswerk binnen Utrecht. Hieronder vallen onder meer SchuldHulpMaatje, JobHulpMaatje, HipHelpt en PapierCafé’s. “Toen Samen Erop Vooruit ons benaderde met het idee om op een laagdrempelige manier meer mensen toe te leiden naar (financiële) hulp, hoefden we niet lang na te denken”, vertelt coördinator Meike van der Valk.
“Onze zogenoemde PapierCafé’s in Utrecht zijn inloopplekken waar mensen langs kunnen komen met voor hen onbegrijpelijke post van bijvoorbeeld de overheid. Onze vrijwilligers helpen onder meer bij het invullen van formulieren en het samen formuleren van antwoorden op vragen van instanties als de Belastingdienst, bedrijven en verenigingen. We hebben op zeven verschillende plekken in Utrecht deze inloopplekken en ze worden behoorlijk goed gezocht. Toen Samen Erop Vooruit ons benaderde leek het ons direct een om vrijwilligers toe te rusten met het doen van de Potjescheck maar ook met het stellen van vragen rondom geldzorgen.”
“Voordat Samen Erop Vooruit ons benaderde, waren wij niet eerder bewust gaan zoeken naar mensen met geldzorgen. De aanloop in onze café’s is altijd al prima en we hadden niet nagedacht over de optie om actief mensen te vragen om bijvoorbeeld de Potjescheck te doen. Daarmee kun je makkelijk nagaan of iemand nog recht heeft op subsidies of andere financiële steun. We kregen de mogelijkheid om mensen uit te nodigen voor het doen van een Potjescheck met een boodschappen- of kledingbon in het verschiet.”
Aanpak: diverse acties
Meike ging met haar team enthousiast aan de slag. “We hebben verschillende acties op touw gezet waar we heel veel van hebben geleerd. Zo gingen we aan de slag met het vinden van mensen met geldzorgen bij de Voedselbank. We kwamen wel in contact met nieuwe mensen, alleen de mensen die bij de Voedselbank bekend zijn, zijn ook bij andere instanties vaak al bekend. Bovendien maken ze meestal al gebruik van zaken als subsidies.”
Constatering: vertrouwen is van groot belang
Een andere actie was het uitdelen van bonnen tijdens een burendag met de uitnodiging om een Potjescheck te doen. “Het meest fascinerende om te ontdekken was dat mensen aan wie ik iets wilde uitdelen mij compleet voorbijliepen en niets wilde aanpakken. Ik vroeg me af hoe dat kon en al gauw leerde ik dat het ontzettend belangrijk is om het vertrouwen te hebben van de doelgroep. We besloten ambassadeurs in te zetten, denk aan oud-hulpvragers die in hun eigen buurt mensen kennen die hulp kunnen gebruiken. Die stap werkte goed. Zo is er ook een specifieke Facebook-groep van mensen die elkaar attenderen op aanbiedingen. We benaderden de beheerder hiervan en hierdoor kregen wat publiciteit, dat werkte ook.”
Wantrouwen is groot
“Er heerst een groot wantrouwen tegen het systeem van de overheid. Mensen die beloofden te komen voor het doen van de Potjescheck kwamen vaak toch niet omdat ze dachten dat wij misschien iets van doen hadden met de gemeente. Pas wanneer iemand uit hun eigen omgeving of groep aangaf dat het goed was, durfden ze de stap te wagen. Daarbij bleken ambassadeurs dus onmisbaar.”
In eerste instantie was het idee om mensen te ‘belonen’ voor het doen van een Potjescheck met een boodschappen- of kledingbon. Meike: “Dat bleek bij ons minder goed aan te slaan, dit had wederom te maken met een stukje wantrouwen. We pasten de communicatie daarom aan. We nodigden mensen uit om de bon samen aan te vragen waarna we voorstelden om de Potjescheck te doen. Dat werkte bij beter.”
Agressie
Mensen met geldzorgen ervaren veel stress en vaak schamen zij zich enorm. “Soms zijn mensen onredelijk en zelfs agressief. Wij hebben daarom de afspraak dat er altijd minimaal twee vrijwilligers aan het werk zijn op onze inlooppunten. We zorgen voor een ontspannen sfeer en zitten allemaal in een centrale ruimte. Dit concept werkt uitstekend. Sinds we afgestapt zijn van één-op-één gesprekken in afzonderlijke ruimtes, hebben we geen agressie meer meegemaakt.”
Resultaten
In Utrecht zijn nu 5 inlooppunten ingericht waar vrijwilligers zitten die doorvragen en mensen eventueel kunnen begeleiden naar financiële hulp. Uit de eerste resultaten blijkt dat ongeveer 1 op de 5 mensen die uitgenodigd worden ook daadwerkelijk komt om een Potjescheck te doen. Voor bijna al deze mensen is een klein voordeel te behalen. Voor ongeveer 1 op de 10 mensen is een structurele inkomensverbetering te bewerkstelligen.
Tips
- Ga actief op zoek naar mensen die hulp kunnen gebruiken, dat loont!
- Zoek ambassadeurs die de doelgroep kennen. Vaak zijn ambassadeurs bekend bij instanties als het Leger des Heils, buurtteams of kerken.
- Mensen die gebruikmaken van de Voedselbank, krijgen vaak ook al op andere manieren hulp waardoor de Potjescheck niet altijd relevant is.
- Richt inlooppunten in waar minimaal twee vrijwilligers tegelijk aan het werk zijn. Zet koffie en thee klaar en zorg voor een ontspannen sfeer.